رابطه نیازهای روانی با بهزیستی معنوی: نقش میانجی سبک های هویت

پژوهش حاضر در قالب مدل علّی به بررسی پیشایندها و پیامدهای سبک های هویت پرداخته است. در این پژوهش، نیازهای روانی به عنوان متغیر برون زاد، سبک های هویت به عنوان متغیر واسطه ای و بهزیستی معنوی به عنوان متغیر درون زاد در نظر گرفته شدند. شرکت کنندگان پژوهش 438 نفر از دانشجویان کارشناسی دختر (259) و پسر (179) ترم تابستانه دانشگاه شهید بهشتی بودند؛ که به شیوه خوشه ای انتخاب شدند. برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از مقیاس سبک های هویت برزونسکی، مقیاس بهزیستی معنوی مودلی و مقیاس نیازهای روانی شلدون و هلپرت استفاده شد. از تحلیل عامل برای بررسی روایی ابزارها و از ضریب آلفای کرونباخ برای سنجش پایایی استفاده شد. یافته های تحقیق حاکی از روایی و پایایی مطلوب این مقیاس ها بودند. همچنین، برای بررسی مدل از روش مدل معادلات ساختاری و برای تعیین نقش واسطه گری متغیر سبک های هویت از روش بوت استرپ در نرم افزار ایموس استفاده شد. نتایج نشان دادند که نیازهای روانی ارتباط، شایستگی و خودمختاری پیش بینی کننده مثبت و معنادار بهزیستی معنوی هستند. همچنین، نیاز روانی شایستگی پیش بینی کننده مثبت و معنادار سبک های هویت اطلاعاتی و سبک هنجاری است؛ اما نیاز شایستگی پیش بین منفی و معنادار سبک هویت گسیخته-اجتنابی است. نیاز روانی ارتباط پیش بینی کننده مثبت و معنادار سبک هویت هنجاری است؛ اما پیش بین معنادار سبک های اطلاعاتی و سبک گسیخته-اجتنابی نیست. همچنین، نیاز روانی خودمختاری پیش بین معنادار هیچ یک از سبک های هویت نیست. از یافته های دیگر پژوهش، نیازهای روانی ارتباط و شایستگی با واسطه گری سبک هویت هنجاری توانستند بهزیستی معنوی را به صورت مثبت و معنادار پیش بینی کنند. اما، سبک هویت اطلاعاتی و سبک گسیخته-اجتنابی نتوانستند نقش واسطه ای را در مسیر رابطه نیازهای روانی و بهزیستی معنوی ایفا کنند.